Οι θαυμαστές τον κόμικ υπομένουν πολλά. Πάρα πολλά. Υπομένουν προσβολές από άτομα τα οποία νομίζουν ότι τα «Μίκι Μάου» έιναι ακόμα για παιδιά, υφίστανται αυξήσεις στις τιμές των κόμικ λόγω ΦΠΑ και μεταφορών, και, το κυριότερο, την  ίδια την βιομηχανία των κόμικ.

Η βιομηχανοποίηση των κόμικ, ιδιαίτερα στην Αμερική, έχει συντελέσει, κατα την γνώμη μου, κατα πολύ στην λεγόμενη κρίση που περνάει τώρα τελευταία η 9η τέχνη. Για κάθε ποιοτικό κόμικ το οποίο βγαίνει, κυκλοφορούν δεκάδες άλλα τα οποία γίνονται με μοναδικό σκοπό να αποφέρουν κέρδος στην εταιρία. Για κάθε Sandman υπάρχουν δεκάδες «Sandman Presents», για κάθε Blankets υπάρχουν πολλά «Star Trek» και “Star Wars”, κόμικ τα οποία δημιουργήθηκαν αποκλειστικά και μόνο για κατανάλωση.


Η βιομηχανία των κόμικ παίρνει τις αποφάσεις. Και το χειρότερο των περιπτώσεων είναι ότι θεωρεί ότι ξέρει τί θέλει ο κόσμος να διαβάσει ή μάλλον, καλύτερα, τι ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ ο κόσμος να διαβάσει.

Πρόσφατα είχαμε δυο αρκετά ανησυχιτηκά φαινόμενα λογοκρισίας, το ένα σχετικό με Ευρωπαϊκό κόμικ και το άλλο σχετικό με Manga. Αν και φαινομενικά ασύνδετες, οι δύο ιστορίες ωστόσο έχουν περισσότερη σχέση από ότι φαντάζεστε.

Ας ασχοληθούμε πρώτα με την περίπτωση του Ευρωπαϊκού κόμικ. Όσοι διαβάζουν το περιοδικό «9» σίγουρα έχουν προσέξει την σειρά Blacksad (Μπλάκσαντ) η οποία συνδιάζει ανθρωπόμορφους ζωικούς ήρωες (σκεφτείτε Disney στο αρκετά πιο ρεαλιστικό και τολμηρό) με μια αρκετά ενδιαφέρουσα νουάρ υπόθεση. Στο Μπλακσαντ θίγονται θέματα όπως η ανοσία των μεγαλοεπιχειρηματιών στην δικαιοσύνη και ο ρατσισμός.

Η DC-Comics ενδιαφέρθηκε για την κυκλοφορία του Blacksad στην Αμερική. Ανέθεσε μάλιστα σε έναν από τους καλύτερους συγγραφείς της, τον Brian Azzarelo, (100 Bullets, Johnny Double, Hellblazer) να αναλάβει την μετάφραση. Ποιό το πρόβλημα; Το πρόβλημα είναι ότι η DC δεν ανέθεσε απλή μετάφραση στον Azzarelo, του ανέθεσε να ξαναγράψει από την αρχή το σενάριο του Κόμικ, το οποίο δεν έβρισκαν αρκετά καλό. Ο Azzarelo φυσικά αρνήθηκε. Τελικά το Blacksad κυκλοφόρησε στην Αμερική από μια άλλη εταιρία, με αρκετά πρόχειρη μετάφραση και ποιότητα εκτύπωσης.

Τώρα η περίπτωση του Manga. Η Del Rey, είναι ένας εκδοτικός οίκος ο οποίος πρόσφατα αποφάσισε να ασχοληθεί με τα Manga και τα κόμικ. Είχε την τύχη να αποκτήσει τα δικαιώματα του καινούργιου Manga του Ken Akamatsu, του δημιουργού του Love Hina, το Magister Sensei Negima ή απλά Negima. To Negima είναι κάπως πιο τολμηρό από το Love Hina, και η Del Ray αποφάσισε να το λογοκρίνει, βάζοντας μπαλονάκια με διαλόγους, εσώρουχα και πετσέτες εκεί που δεν υπάρχουν προκειμένου να καλυφθούν επίμαχα σημεία.

Ο ίδιος ο Akamatsu σχολίασε το γεγονός λέγοντας ότι είναι αηδιασμένος από την όλη κατάσταση και ότι του θυμίζει φαινόμενα λογοκρισίας στην Κορέα. Η Del Ray έβγαλε ανακοίνωση με την οποία υποστήριζε ότι μονάχα 10 πανελάκια λογοκρίθηκαν εν γνώση του δημιουργού (από ότι φαίνεται όμως χωρίς την έγκρισή του) και ότι κατα τα άλλα το Manga ήταν ανέπαφο με το αυθεντικό.

Περιττό να πώ ότι οι αναγνώστες Manga δεν είναι τόσο ηλίθιοι όσο νομίζουν οι υπεύθυνοι των εκδοτικών οίκων και αντιδράσαν άμεσα με υπογραφές διαμαρτυρίες και, το κυριότερο, απειλές ότι θα κάνουν Fan Scanlations του Manga από τα Ιαπωνέζικα στα Αγγλικά, χωρίς λογοκρίσια, και θα το ανεβάζαν δωρεάν στο διαδύκτιο, μποϋκοτάροντας την έκδοση της Del Rei προκαλώντας ένα ισχυρό πλήγμα στις πωλήσεις.

Τελικά η Del Ray, αφού συσκεύθηκε με τους υπεύθυνους, τους πωλητές και αντιπρόσωπους της εταιρίας Tokyopop που εξέδωσε το Love Hina στην Αμερική (χωρίς περικοπές) αποφάσισε να εκδώσει το Negima χωρίς να λογοκρίνει τίποτα, αναγράφοντας στο εξώφυλλο ότι απευθύνεται σε άτομα άνω των 16 ετών λόγω «προχωρημένων» καταστάσεων.

Τώρα θα με ρωτήσετε τί σχέση έχει η αναγραφή του Blacksad από την DC με την λογοκρισία του Negima; Πολύ απλά το γεγονός ότι στο παρελθόν η DC επανέγραψε, λογόκρινε και πούλησε ένα Manga και την γλίτωσε! Το συγκεκριμένο Manga είναι το BATMAN: CHILD OF DREAMS του Kia Asamiya το οποίο «προσαρμόστηκε» για το Αμερικάνικο κοινό από τον Max Allan Collins και κυκλοφόρησε σαν BATMAN: ROAD TO PERDITION. Εάν έχετε το συγκεκριμένο Manga πηγαίνετε στο πίσω μέρος. Εκεί η DC βγάζει έναν ολόκληρο λόγο σχετικά με το πόσο σημαντικό ήταν να αλλάξει το σενάριο, να γίνει λογοκρισία, για να κυκλοφορήσει στην Αμερική. Η υποκρισία της DC φαίνεται πεντακάθαρα, ιδιαίτερα όταν συγκριθεί με το αυθεντικό. Βλέπεις μπαλονάκια εκεί που δεν υπάρχουν, τα οποία λένε «ουσιώδη» πράγματα όπως «θα σε πυροβολήσω τώρα Μπάτμαν».

Καθώς όλο και πιο πολλές εκδοτικές εταιρίες αρχίζουν να ασχολούνται με τα Manga, φαινόμενα σαν και τα παραπάνω θα συνεχίσουν να συμβαίνουν, είτε σαν αποτέλεσμα απόφασης του εκδότη για να κάνει πιο προσιτό το κόμικ σε ευρύ κοινο, είτε σαν αποτέλεσμα τεμπέληδων αρχισυντάκτων που θέλουν να δικαιολογήσουν τα λεφτά που παίρνουν αλλάζοντας κάτι το οποίο δεν χρειάζεται αλλαγή, είτε απλά από λάθος του μεταφραστή.

Προσωπική μου άποψη είναι ότι ένα έργο δεν πρέπει να λογοκρίνεται, ακόμα και εάν αυτό σημαίνει ότι το συγκεκριμένο έργο δεν θα εκδοθεί. Προφανώς αυτή είναι μια άποψη την οποία δεν συμμερίζονται πολλοί εκδότες. Οι οπαδοί των Anime και των Manga πρέπει να μείνουν σε επαγρύπνυση για τέτοιου είδους φαινόμενα και να μην εφησυχάζονται. Αν μη τι άλλο, το παράδειγμα του Akamatsu έδειξε ότι εάν οι οπαδοί οργανωθούν και πιέσουν χωρίς να καταλήγουν σε ακρότητες μπορούν να αλλάξουν τα δεδομένα.