AnimePlanet.gr - Aρθρο: Οι Seiyuu και οι Ανιματέρ είναι σκλάβοι!

Που είσαι ρε Ευαγγελάτο;

Θέλετε να κοιμάστε και να κάνετε μπάνιο στον χώρο εργασίας σας και να πηγαίνετε σπίτι μόνο τα Σαββατοκύριακα –αν πάτε δηλαδή;
Θέλετε να παίρνετε λιγότερα και από αυτούς που δουλεύουν στα Goodies ενώ οι ανώτεροί σας κερδίζουν εκατομμύρια;
Μπορείτε να αντέξετε μια σταθερή δίαιτα καφέδων, τσιγάρων και fast-food;
Θέλετε να κάνετε μια δουλεία για πολύ καιρό, μόνο και μόνο για να σας λένε να την ξανακάνετε;
Θέλετε να είστε σε μια κατάσταση συνεχούς ανασφάλειας σχετικά με το πότε θα βρείτε την επόμενή σας εργασία;
Θέλετε να υποφέρετε την γκρίνια ανθρώπων από το εξωτερικό που παραπονιούνται επειδή «τους παίρνετε την δουλειά» μόνο και μόνο για να σας εκμεταλλευτούν αργότερα;
Θέλετε να δουλεύετε με άτομα χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, που παίρνουν ναρκωτικά και έχουν μπλεξίματα με τον υπόκοσμο;
Θέλετε οι άλλοι να έχουν τελείως άθλια εικόνα για εσάς;

Εάν απαντήσατε "ναι" σε όλες τις ερωτήσεις, τότε, συγχαρητήρια, η δουλειά σε ένα Ιαπωνέζικο στούντιο παραγωγής anime είναι ιδανική για εσάς! Ναι, η δουλειά ενός ανιματέρ είναι χειρότερη και από το να δουλεύεις σε παιδοστάσιο στον τρίτο κόσμο.

Πρώτα απ?όλα, ας αναφέρουμε μερικά νούμερα. To 65% των δημιουργών anime βγάζει λιγότερο από 3 εκατομμύρια Yen (περίπου 18.000 Ευρώ) τον χρόνο σε μια από τις ακριβότερες χώρες του κόσμου. Ο μέσος χρόνος εργασίας είναι 10,5 ώρες την ημέρα, το 49,5% αισθάνεται ότι οι μισθοί τους είναι μικροί, ενώ το 90% αισθάνεται ότι οι συντάξεις τους και η ασφάλειά του είναι ανεπαρκείς. Οι Storyboarders πληρώνονται 200 Yen (1 Ευρώ δηλαδή), ανά σκίτσο και πληρώνονται μόνο έως 80% αυτού που πληρώνονται και οι υπόλοιποι.

Αυτοί που κερδίζουν πολλά από τα anime είναι τα άτομα στην κορυφή, οι διευθυντές των στούντιο, οι σκηνοθέτες, οι σχεδιαστές των χαρακτήρων, αυτοί που διαχειρίζονται τα δικαιώματα. Αυτοί παίρνουν τα πολλά φράγκα. Οι υπόλοιποι δεν μπορούν να πληρώσουν καν το νοίκι.

Εάν είσαι αρκετά καλός (ή τρελός, όπως την περίπτωση του Nabeshin) μπορείς να προαχθείς σε Ανώτερο Σκηνοθέτη, οπότε και μπορείς να γευτείς λίγο δόξα και χλιδή. Αλλά με τόσα πολλά άτομα να διεκδικούν αυτή την θέση, οι πιθανότητες να τα καταφέρεις είναι πολύ λίγες.

Αυτό το άθλιο καθεστώς εργασίας όχι μόνο είναι ανεκτό στην Ιαπωνία, είναι απολύτως νόμιμο! Οι ανιματέρ δεν είναι υπό την δούλεψη του στούντιό τους, είναι υπό εργασία με συμβολαιογραφική σύμβαση. Αυτό σημαίνει, με απλά λόγια, ότι τα κανονικά εργασιακά δικαιώματα τα οποία εμείς απολαμβάνουμε, ουσιαστικά καταργούνται. Ξεχάστε τον μέγιστο αριθμό ωρών ανά εργασίας την εβδομάδα, ξεχάστε τον κατώτερο μισθό. Οι ανιματές είναι υποχρεωμένοι να δουλέψουν για τα στούντιο μέχρι τελικής πτώσεως ή ολοκλήρωσης του anime. Οι διευθυντές των studio τους θεωρούν αντικαταστάσιμους και τους υποδεικνύουν ότι δεν θα διστάσουν να τους διώξουν εάν δείξουν έστω και το παραμικρό ίχνος αντίδρασης.

Βέβαια η βιομηχανία των anime έχει λόγο που επιβάλλει αυτό το καθεστώς. Σε σχέση με άλλες μορφές διασκέδασης, τα anime έχουν αρκετά υψηλό κόστος παραγωγής, κυρίως λόγω του μεγάλου αριθμού χειροποίητων σχεδίων που απαιτούνται. Ένα επεισόδιο anime κοστίζει κατά μέσο όρο 140.000 Ευρώ, ένα ποσό το οποίο δύσκολα αναπληρώνεται με πωλήσεις DVD μόνο. Συνεπώς το κόστος παραγωγής πρέπει να μειωθεί κάπως.

Το πρόβλημα της μείωσης κόστους ήταν κάτι το οποίο η βιομηχανία αντιμετώπιζε από την αρχή της. Όταν ο Osamu Tezuka δημιούργησε το πρώτο Ιαπωνέζικο στούντιο παραγωγής anime συνειδητοποίησε ότι πρέπει να βρεί τρόπο να κόψει το κόστος παραγωγής για μπορεί η παραγωγή ενός κινουμένου σχεδίου να αποφέρει κέρδος. Έτσι δημιούργησε τεχνικές όπως να επιβάλει μουντό φόντο για να τονίσει την δράσει, να επαναχρησιμοποιεί σχέδια… και να επιβάλλει απάνθρωπες συνθήκες εργασίας στους σχεδιαστές του. Αν και τα anime οφείλουν πολλά στον Tezuka, αρκετοί δημιουργοί όπως ο Miyazaki τον κατηγορούν ότι αυτός είναι που ουσιαστικά δημιούργησε αυτό το απάνθρωπο καθεστώς εργασίας.

Οι Seiyuu δεν είναι Star

Εάν νομίζετε ότι η ζωή ενός Seiyuu είναι καλύτερη, είστε τρελλά γελασμένοι. Αντίθετα από ότι πιστεύουμε η ζωή ενός Seiyuu δεν είναι ενός αστεριού του τραγουδιού ή του σινεμά. Οι περισσότεροι από αυτούς ζουν κανονικά/μέτρια, ή ακόμα και άσχημα.

Αρχικά ένας Seiyuu δεν έχει σταθερό μισθό. Εάν ένας Seiyuu ανήκει σε πρακτορείο ταλέντων (αυτά που τους δίνουν δουλειές) τότε πληρώνεται 2.000-3.000 Yen ανά επεισόδιο (περίπου 100-150 Ευρώ). Το ποσό αυτό είναι σταθερό είτε ο Seiyuu έχει μόνο μια ατάκα ή 100 στο επεισόδιο. Το ταλέντο και η απόδοση δεν λαμβάνονται καθόλου υπ?όψιν. Αυτό σημαίνει ότι ένας Seiyuu, όσο καλός και διάσημος να είναι, είναι υποχρεωμένος να πηγαίνει συνεχώς σε οντισιόν για να είναι σε τουλάχιστον 2-3 τίτλους ανά σεζόν και φυσικά να έχει και δεύτερη δουλειά προκειμένου να βγάζει τα προς το ζείν.

Όσοι δεν τα καταφέρνουν περνούν πραγματικά άσχημα. Η Ochiai Yurika στο προσωπικό της blog αναφέρει πώς της έκοψαν το ρεύμα και παραλίγο να την πετάξουν έξω επειδή δεν είχε αρκετά να πληρώσει το νοίκι της.

Ακόμα και οι διάσημοι Seiyuu δεν παίρνουν παιρνουν πάρα πολλά. Οι μισθοί της Megumi Hayabishira (Faye Valentine στο Cowboy Bebop, Rei Ayanami στο Neon Genesis Evangelion) ή της Kikouko Inoue (Belldandy) δεν είναι πάρα πολύ υψηλοί, παρά τα πολλά χρόνια τους στην υπηρεσία και παρά το γεγονός ότι είναι από τις πιο περιζήτητες στον χώρο. Ο πιο καλοπληρωμένος Seiyuu, o Kamiya Akira παίρνει 10.000-50.000 Yen ανά επεισόδιο και δουλεύει από την δεκαετία του 70.

Και τα τραγούδια; Εάν ένας Seiyuu τραγουδήσει ένα τραγούδι σε μια σειρά, τότε πληρώνεται καλά, έτσι;

Λάθος! Οι Seiyuu δεν είναι τραγουδιστές και δεν έχουν τα ίδια δικαιώματα με αυτούς. Αντίθετα από τους κανονικούς τραγουδιστές, ένας Seiyuu δεν δικαιούται ποσοστά από το τραγούδι που εκτελεί. Παίρνει πολύ λίγα ή ακόμα και τίποτα. Η συμφωνία γίνεται μεταξύ του στούντιο παραγωγής και του πρακτορείου ταλεντών ΟΧΙ ανάμεσα στους δημιουργούς του τραγουδιού και τον Seiyuu.

Εξάλλου τα δικαιώματα ενός τραγουδιού πάνε στον συνθέτη και στιχογράφο του, όχι στον τραγουδιστή. Εάν διαβάσετε προσεκτικά τα Credits ενός anime θα δείτε τα παρακάτω:

Στίχοι Από:
Μουσική Από:
Εκτέλεση Από:

Σε ένα τραγούδι μιας σειράς anime ο συνθέτης και ο στιχογράφος είναι αυτοί που παίρνουν τα μεγάλα ποσοστά επειδή αυτοί είναι που δημιουργήσαν το τραγούδι. Εάν το τραγούδι χρησιμοποιηθεί σε Karaoke τότε παίρνουν ποσοστά από τα κέρδη. Ο τραγουδιστής απλά εκτελεί το τραγούδι. Οποιοσδήποτε με καλή φωνή στο κλειδί του τραγουδιού θεωρείται κατάλληλος.

Η διαδικασία που ακολουθείται για την εκτέλεση ενός τραγουδιού σε σειρά anime είναι η εξής:

Το πρακτορείο ταλέντων καλεί τον Seiyuu να τραγουδήσει.
Οι στίχοι και η μουσική παρέχονται από την δισκογραφική εταιρία.
Ο/Η Seiyuu εκτελεί το τραγούδι και παίρνει ένα μικρό ποσό.
Το τραγούδι γίνεται επιτυχία καθώς πολλοί Otaku το αγοράζουν.
Τα κέρδη πάνε στο πρακτορείο (που παρείχε τον τραγουδιστή) και την δισκογραφική εταιρία (που παρείχε τους στίχους και την μουσική)
Τι παίρνει ο Seiyuu; Το μικρό ποσό που πήρε στην αρχή, και τίποτα άλλο.

Τι γίνεται όταν ένας Seiyuu θυμώσει και θέλει κάτι παραπάνω; Πολύ απλά το πρακτορείο ταλέντων τον/την διώχνει, τον αφήνει άνεργο για λίγο και διαλέγει κάποιον άλλον. Ένας Seiyuu είναι απλά ένας εργάτης και, όπως οι σχεδιαστές anime, θεωρείται αντικαταστάσιμος. Εάν δείξει έστω και την παραμικρή αντίσταση, δεν θα ξαναβρεί δουλειά. Οι Seiyuu δεν μπορούν να βρούν δουλειά χωρίς τα πρακτορεία. Συνεπώς, υποχρεούνται να εκτελούν τις εντολές που τους δίνουν δίχως αντίρρηση.

Σαν γυναίκα Seiyuu είσαι υποχρεωμένη
να πηγαίνεις όπου σε στέλνει το πρακτορείο σου δίχως να βγάζεις κίχ.
Πρέπει να κάνεις συναυλίες, δημόσιες εμφανίσεις, φωτογραφίσεις και να
παίρνεις ψίχουλα, ενώ το πρακτορείο σου παίρνει τα κέρδη της εργασίας
σου. Και πρέπει να μπορέσεις να κρατήσει ψηλά το ενδιαφέρον του κοινού
για σένα, αλλιώς θα σε πάρει η κάτω βόλτα και θα πας στην «σκοτεινή
πλευρά». Θα καταλήξεις να δίνεις την φωνή σου σε ero-παιχνίδια και
Hentai, ή ακόμα και γυρίζεις «τσόντες».

Νομίζω ότι αυτό είναι το κατάλληλο σημείο για να πω ότι εκτός από τις
δυσχερείς συνθήκες εργασίας, οι Seiyuu έχουν να αντιμετωπίσουν και τον
πουριτανισμό της Ιαπωνικής κοινωνίας. Η καριέρα της Miyamura Yuko της
γυναίκας που παρείχε την φωνή στην Asuka Langley στο Neon Genesis
Evangelion καταστράφηκε όταν αποκαλύφθηκε ότι έδωσε την φωνή της σε
διάφορα Hentai anime και παιχνίδια. Ναι, οι Otaku ενθουσιάστηκαν, αλλά
οι διάφορες οργανώσεις (ξέρετε, από αυτές που λένε ότι το Heavy Metal
σε κάνει σατανιστή), διαμαρτυρηθήκαν αρκετά έτσι ώστε να μην μπορέσει
να ξαναβρεί δουλειά σε πιο καλοπληρωμένες δουλειές.

Αρκετοί επώνυμοι Seiyuu συμφωνούν να δώσουν τις φωνές τους σε ερωτικά
παιχνίδια και anime, καθώς παίρνουν πιο πολλά από τις κανονικές
παραγωγές, αλλά εάν το κάνουν πρέπει να χρησιμοποιούν ψευδώνυμο για να
μην δουν την καριέρα τους να καταρρέει. Ορίστε ορισμένα παραδείγματα:

Mizuhashi Kaori = Uehara Tomomi
Itou Shizuka = Misaki Rina
Nabatame Hitomi = Tezuka Maki

Ξαναγυρνώντας στην θέμα της εργασίας. ένας νεος Seiyuu βγαίνει από την ακαδημία φωνητικής εκπαίδευσης, σε ένα αρκετά ανταγωνιστικό περιβάλλον όπου χιλιάδες άτομα ψάχνουν να βρούν ρόλο σε μια σειρά. Εάν είναι τυχερός, ίσως του τύχει κάτι καλό σε 2-3 χρόνια αναμονής, μετά από πολλές οντισιόν. Και αυτό μόνον εάν είναι αρκετά ταλαντούχος για να ξεπεράσει το 99% των άλλων υποψηφίων. Όταν αρχίσεις πλέον να δουλευεις στην βιομηχανία, οι απολαβές σου είναι πολύ χαμηλές.

Ένας Seiyuu μετά από κάποια χρόνια υπηρεσίας έχει την δυνατότητα να ανεβεί κλάση και να δικαιούται περισσότερα χρήματα. Ωστόσο όμως αυτό είναι δίκοπο μαχαίρι, διότι μεγαλύτερη αμοιβή σημαίνει ότι λιγότερα στούντιο θα διατεθούν να σε προσλάβουν. Γιατί να προσλάβουν ένα βετεράνο όταν μπορούν να πάρουν κάποιον νέο, που θα κάνει την δουλειά εξίσου καλά και θα αποφέρει περισσότερα κέρδη; Αρκετοί είναι οι βετεράνοι του χώρου που αποφεύγουν να «προαχθούν» γιατί αυτό σημαίνει ότι θα χάσουν την δουλειά τους.

Ψέματα να πώ; Υπάρχει το σύστημα...

Αλήθεια, βλέπετε με το ίδιο μάτι τώρα την Aya Hirano, την Horie Yui και τόσες άλλες ταλαντούχες και ταλαντούχους ηθοποιούς που δίνουν φωνή και ψυχή στους ήρωές μας; Βλέπετε με το ίδιο μάτι τα Studio παραγωγής anime; Οι ανιματές και οι seiyuu παίρνουν ψίχουλα για να προσφέρουν ζωή στους χαρακτήρες που τόσο πολύ αγαπάμε. Οι ζωές τους είναι σκληρές αν και το ταλέντο τους αδιαμφισβήτητο.

Υπάρχουν βέβαια αρκετοί που μισούν το κατεστημένο, και διαλέγουν να μην πάνε με τα νερά του, αλλά με μεγάλο κόστος. Ο Miyazaki, ο οποίος αντιπαθεί το σύστημα των πρακτορείων, προσπάθησε να βάλει επώνυμους ηθοποιούς στα έργα του και σαν αποτέλεσμα, το voice-acting θεωρείται υποδεέστερο. Επιπλέον, επειδή αρνήται να εκμεταλλευτεί το φτηνό εργατικό δυναμικό, το κόστος τον ταινιών του είναι αρκετά μεγάλο. Ο μόνος λόγος που μπορεί και κάνει ότι κάνει είναι ότι έχει υπογράψει συμφωνία με την Disney, μαζί με ότι αυτό συνεπάγεται. Και φυσικά ένας Hayo δεν φέρνει την άνοιξη.

Καταλήγοντας, τα άτομα τα οποία μας προσφέρουν τόσες ποιοτικές σειρές, σίγουρα αξίζουν κάτι καλύτερο. Αλλά από την άλλη, η βιομηχανία παραγωγής anime δεν θα μπορούσε να συντηρηθεί χωρίς την στυγνή τους εκμετάλλευση. Πρέπει να βρεθεί μια χρησή τομή για μπορούμε να απολαμβάνουμε τα anime μας χωρίς τύψεις ότι ουσιαστικά κάνουμε πλούσια άτομα που δεν αξίζουν τα λεφτά που παίρνουν, ενώ οι πραγματικοί δημιουργοί και ηθοποιοί φυτοζωούν.

Σημείωση Συντάκτη:

Το παραπάνω άρθρο βασίζεται στην παρακάτω συζήτηση στο animesuki:
http://forums.animesuki.com/showthread.php?t=28856

Αξίζει πραγματικά να ρίξετε μια ματιά!